Beschrijving oplossing:

Veel mensen zijn door het Rijksvaccinatieprogramma al beschermd tegen een aantal infectieziekten. Dit programma biedt echter geen bescherming tegen alle beroepsmatige infectierisico’s. Daarnaast hebben ook niet alle mensen deze vaccinaties gehad.

De volgende maatregelen zijn vereist met betrekking tot vaccinatie:

• een procedure om de immuun- en vaccinatiestatus van de praktijkmedewerkers vanaf indiensttreding in kaart te brengen;
• een procedure om medewerkers voor te lichten over de risico’s van infecties in hun werk en het belang van vaccinatie. Hierin wordt expliciet benoemd dat medewerkers niet verplicht kunnen worden om zich te laten vaccineren en welke vaccinaties de werkgever aanbied (in lijn met de richtlijnen van het LCI).
• een procedure om eventueel aanvullende maatregelen aan te bieden bij een ontoereikende immuun- en vaccinatiestatus;
• specifiek beleid voor praktijkmedewerkers met een verhoogd risico (bijvoorbeeld zwangeren);
• de manier waarop het overzicht van de immuun- en vaccinatiestatus van de praktijkmedewerkers wordt ingezet bij een (dreigende) uitbraak;
• wat te doen bij onbeschermde blootstelling aan of mogelijke besmetting met een infectieziekte (bijvoorbeeld profylaxe door middel van passieve immunisatie).

Aanvullende maatregelen kunnen bestaan uit het aanbieden van (aanvullende) vaccinatie, uitsluiting van specifieke werkzaamheden en/of de toepassing van (extra) persoonlijke beschermingsmiddelen.

Vanwege het risico op blootstelling aan bloed horen praktijkmedewerkers gevaccineerd te zijn tegen hepatitis B. De immunisatie voor hepatitis B moet een maand na de laatste injectie worden gecontroleerd.

Influenzavaccinatie wordt voor alle medewerkers in de gezondheidszorg geadviseerd om transmissie te voorkomen naar patiënten met een verhoogd risico op een ernstig beloop.

Ook wordt nagegaan of de medewerker is gevaccineerd in overeenstemming met het Nederlandse Rijksvaccinatieprogramma. Anno 2020 omvat het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) de volgende vaccins: difterie, kinkhoest, tetanus en poliomyelitis (DKTP), bof mazelen en rubella (BMR), haemophilus influenzae type B (HIB), neisseria meningitidis groep C, hepatitis B, pneumokokken en HPV.

Wanneer een medewerker niet gevaccineerd is volgens het RVP èn de desbetreffende infecties niet heeft doorgemaakt in het verleden, dan wordt vaccinatie tegen BMR, DKTP en waterpokken geadviseerd. 

Als de medewerker niet weet of hij een infectieziekte heeft doorgemaakt of is gevaccineerd, dan wordt eventueel een titer bepaald. Voor vrouwelijke verloskundigen of verloskundig actieve huisartsen is het wenselijk om een serostatus van CMV, parvovirus en varicella zoster te laten bepalen.

Hoe te handelen bij medewerkers die niet zijn gevaccineerd tegen hepatitis B en bij nonresponders op vaccinatie, staat beschreven in de Landelijke richtlijn preventie transmissie van hepatitis B van medisch personeel naar patiënten (pdf). Kort samengevat komt het er op neer dat medewerkers die risicovolle handelingen verrichten aangetoond geïmmuniseerd zijn danwel tenminste iedere 3 maanden getest worden op HBV. Als medewerkers dit niet willen ondergaan dan zijn ze niet arbeidsgeschikt om de risicovolle handelingen te verrichten en dat kan arbeidsrechtelijke consequenties hebben. 

Op de site van het RIVM wordt doorverwezen naar Richtlijnen opgesteld door het Landelijk Coördinatie Centrum Infectiepreventie (LCI). Daar is informatie te vinden voor zowel risicolopers als de dragers van het hepatitis B virus. 

Oplossing voor arborisico: Infectiepreventie

Minimum eisen:
De werkgever brengt de immuunstatus van medewerkers in kaart en houdt deze bij.

De werkgever biedt aan medewerkers vaccinatie aan en geeft voorlichting over de risico’s van infectieziektes in het werk en het belang van vaccinatie.

Tips:
Maak gebruik van de promotiematerialen van het RIVM over vaccinatie.

Relevante wet- en regelgeving:
Arbobesluit artikel 4.91
Een korte omschrijving en een link naar de volledige teksten van de artikelen staan onder het wettelijk kader van de risicogroep.

Bronnen/achtergrondinformatie:
- NHG Immuunstatus van de hulpverlener

Het Kennissysteem Infectieziekten en Arbeid geeft Vaccinatieadvies voor bepaalde typen werkzaamheden. Klik hier voor meer informatie.

Randvoorwaarden:
De handelswijze moet bekend zijn bij de medewerkers die risico lopen op accidenteel bloedcontact.

Medewerkers kunnen niet verplicht worden zich te laten vaccineren.

Bij het bewaken van de immuunstatus worden privacy-regels gerespecteerd (medische geheimhouding).

Onderdeel van de Arbeidshygiënische Strategie: Individuele bescherming verplicht

Trefwoorden: Vaccinatie prikaccidenten immuniteit bloedcontact protocol prikwond snijwond bijtwond hepatitis