Veilig en prettig werken begint bij een goede praktijkinrichting

Veilig werken is een belangrijk onderdeel van een goed functionerende werkomgeving. Ook in de huisartsenzorg is veilig werken onmisbaar. En dat begint al bij de manier waarop een praktijk wordt ingericht en georganiseerd. Heb je plannen om te verbouwen? Of ga je een nieuwbouwproject aan? Dan is het belangrijk om na te denken over de inrichting van jouw huisartsenpraktijk. Hoe zorg je voor een veilige werkomgeving? Waar moet je precies aan denken? En welke stappen zet je om tot een goed plan te komen?

Wij spraken Sebastiaan Prause, coördinator Bouwadvies bij de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV), over de belangrijkste aandachtspunten rondom veilig werken bij het (ver)bouwen van een huisartsenpraktijk.

Veelgestelde vragen over praktijkhuisvesting
Huisartsen die aankloppen bij de bouwadviesgroep van de LHV hebben vaak te maken met groei. De praktijk krijgt meer personeel, en er is simpelweg meer ruimte nodig. Sebastiaan geeft aan dat het grootste deel van de vragen hierover gaat. “Vaak is de praktijkruimte al slim ingericht, maar moet er worden nagedacht over optimalisaties. Moet je de ruimte anders inrichten? Is een aanbouw een optie? Of misschien bijhuren?”

Het proces van praktijkhuisvesting
Het proces van een nieuwe ruimte vinden of een bestaande ruimte verbouwen, begint vaak met een stappenplan. Denk aan zaken zoals de benodigde oppervlakte, toegankelijkheid (rolstoelvriendelijk, ruimte voor een ambulance) en de mogelijkheid om installaties te plaatsen. “Er zijn standaardnormen voor oppervlakte, maar elke praktijk heeft vaak unieke wensen. Daarvoor heeft LHV een document waarin de zoekvraag kan worden beschreven”, vertelt Sebastiaan. Zodra een locatie is gevonden, kijkt de bouwadviesgroep mee met de huisarts of de praktijkmanager om te beoordelen of de ruimte geschikt is voor de desbetreffende praktijk en werkt dit verder uit t/m oplevering.

Een veilige werkomgeving creëren
Veiligheid is één van de belangrijkste uitgangspunten van de LHV bouwadviesgroep. Dit geldt niet alleen voor het bouwen van nieuwe praktijken, maar ook voor het omgaan met risicovolle situaties zoals agressie van patiënten of bezoekers.

Hierbij zijn drie uitgangspunten:

• Duidelijk onderscheid tussen toegankelijke en niet-toegankelijke gebieden voor patiënten. iedereen kan zomaar door het pand lopen. De patiënt heeft vanaf de entree toegang tot de balie, wc en wachtruimte en wordt vervolgens opgehaald door de arts.
• Sociale controle speelt een grote rol: “Als de patiënt ziet dat er meerdere mensen aanwezig zijn, gedraagt diegene zich meestal rustiger”, legt Sebastiaan uit. Daarom is het bijvoorbeeld belangrijk dat de backoffice zicht heeft op wat er gebeurt bij de balie.
• Open zichtlijnen is het derde uitgangspunt. Vanaf de balie is bijvoorbeeld zicht op de wachtkamer van belang. Allereest voor de veiligheid van de patiënt zelf (kan onwel worden) maar ook voor de veiligheid van de werknemers in de praktijk.

Sebastiaan geeft nog een praktijkvoorbeeld over de inrichting van de behandelkamers van artsen en ondersteuners. Hij merkt op dat het soms misgaat bij de positie van de stoel van de medewerker. “Het uitgangspunt is dat de medewerker/arts als eerste kan vluchten. Toch zie je vaak dat de arts of de medewerker het verste van de deur zit. Dit kan onveilig zijn in een conflictsituatie.”

Werken in een prettige omgeving
Een prettige werkomgeving begint met de juiste inrichting van de ruimte. Voldoende daglicht en een niet te krappe werkomgeving dragen bij aan het welzijn van medewerkers. Slechte verlichting kan leiden tot vermoeidheid en hoofdpijn bij medewerkers”, benadrukt Sebastiaan. Ook zaken als klimaatbeheersing en geluid zijn belangrijk aandachtspunten die worden vastgelegd in de LHV Bouwnorm.

Daarnaast speelt de inrichting van werkplekken ook een rol. “Steeds meer medewerkers hebben graag een zit-stabureau, en dat kan vaak ook geregeld worden”, geeft Sebastiaan aan. De bouwadviesgroep geeft ook advies over de inrichting van werkplekken om zo een comfortabele werkomgeving te creëren.

Medewerkers betrekken bij een verbouwing
Bij een verbouwing is het belangrijk om de medewerkers te betrekken bij beslissingen. Zij zijn tenslotte degenen die dagelijks in de ruimten werken en weten vaak goed wat er nodig is om de werkomgeving prettig te maken. Sebastiaan legt uit dat het belangrijk is om medewerkers vanaf het begin een stem te geven: “Vraag je team bijvoorbeeld hoe ze willen werken. Met hoeveel mensen werken ze in de backoffice? Hoe kunnen ruimtes elkaar het beste aanvullen?”

Veiligheid in huisartsenposten
In de huisartsenposten, waar patiënten ook ’s nachts terechtkunnen, ligt de nadruk nog meer op de veiligheid. Deze posten worden regelmatig geconfronteerd met mensen die bijvoorbeeld onder invloed zijn van alcohol of drugs, of met patiënten die verwondingen hebben en in een groep naar de huisartsenpost komen. Daarom is er vaak beveiliging aanwezig . Ook zijn er vaak chauffeurs aanwezig achter de balie, zodat de receptioniste niet alleen is. Dat geeft een extra veilig gevoel voor de medewerker die op dat moment alleen achter de balie zit”, legt Sebastiaan uit.

Uiteindelijk blijft er één uitgangspunt: of het nu gaat om verbouwen van een bestaande praktijk, of om de nieuwbouwproject: veiligheid en een prettige werkomgeving zijn onmisbare elementen in het ontwerp. De LHV Bouwadviesgroep ondersteunt huisartsen en praktijkmanagers door hen te helpen bij het maken van de juiste keuzes en het naleven van veiligheidsnormen. “Veiligheid begint bij een goede inrichting, en daar denken we vanaf het allereerste begin over mee”, aldus Sebastiaan.

Wil jij advies over hoe jij jouw praktijk veilig en efficiënt kunt inrichten of verbouwen? LHV-leden kunnen contact opnemen met de Bouwadviesgroep van de LHV voor deskundige begeleiding en praktische tips op maat. Bekijk de website, mail naar bouwadvies@lhv.nl of bel naar 085 04 80 111.

Sebastiaan Prause
Coördinator Bouwadvies bij de LHV.